Catutthakaṇḍa
482, 508.Dādantassaṃmi mesu.
Dāiccetassa dhātussa antassa aṃ hoti mimaiccetesu.
Dammi, damma.
483, 527.Asaṃyogantassa vuddhi kārite.
Asaṃyogantassa dhātussa kārite vuddhi hoti.
Kāreti, kārenti, kārayati, kārayanti, kārāpeti, kārāpenti, kārāpayati, kārāpayanti.
Asaṃyogantasseti kimatthaṃ? Cintayati, mantayati.
484, 542.Ghaṭādīnaṃ vā.
Ghaṭādīnaṃ dhātūnaṃ asaṃyogantānaṃ vuddhi hoti vā kārite.
Ghāṭeti, ghaṭeti, ghāṭayati, ghaṭayati, ghāṭāpeti, ghaṭāpeti, ghāṭāpayati, ghaṭāpayati, gāmeti, gameti, gāmayati, gamayati, gāmāpeti, gamāpeti. Gāmāpayati, gamāpayati.
Ghaṭādīnamiti kimatthaṃ? Kāreti.
485, 434.Aññesuca.
Aññesu ca paccayesu sabbesaṃ dhātūnaṃ asaṃyogantānaṃ vuddhi hoti.
Jayati, hoti, bhavati.
Caggahaṇena ṇupaccayassāpi vuddhi hoti. Abhisuṇoti.
486, 543.Guha dusānaṃ dīghaṃ.
Guha dusaiccetesaṃ dhātūnaṃ saro dīghamāpajjate kārite.
Gūhayati, dūsayati.
487, 478.Vaca vasa vahādīnamukāro vassa ye.
Vaca vasa vahaiccevamādīnaṃ dhātūnaṃ vakārassa ukāro hoti yapaccaye pare.
Uccate, vuccati, gussati, vuyhati.
488, 481.Ha vipariyayo lo vā.
Hakārassa vipariyayo hoti yapaccaye pare, yapaccayassa ca lo hoti vā.
Vulhati, vuyhati.
489, 519.Gahassaghe ppe.
Gahaiccetassa dhātussa sabbassa ghekāro hoti ppapaccaye pare.
Gheppati.
490, 518.Halo po ṇhāmhi.
Gahaiccetassa dhātussa hakārassa lopo hoti ṇhāmhi paccaye pare.
Gaṇhāti.
491, 523.Karassa kāsattamajjatanimhi.
Karaiccetassa dhātussa sabbassa kāsattaṃ hoti vā ajjatanimhi vibhattimhi.
Akāsi, akāsuṃ. Akari, akaruṃ.
Kāsattamitibhāvaniddesena aññatthāpi sāgamo hoti. Ahosi, adāsi.
492, 499.Asasmā mimānaṃ mhimhā’ ntalopo ca.
Asaiccetāya dhātuyā mimaiccetesaṃ vibhattīnaṃ mhimhādesā honti vā, dhātvantassa lopo ca.
Amhi , amha, asmi, asma.
493, 498.Thassa tthattaṃ.
Asaiccetāya dhātuyā thassa vibhattissa tthattaṃ hoti, dhātvantassa lopo ca.
Attha.
494, 495.Tissa tthittaṃ.
Asaiccetāya dhātuyā tissa vibhattissa tthittaṃ hoti, dhātvantassa lopo ca.
Atthi.
495, 500.Tussa tthuttaṃ.
Asaiccetāya dhātuyā tussa vibhattissa tthuttaṃ hoti, dhātvantassa lopo ca.
Atthu.
496, 497.Simhi ca.
Asasseva dhātussa simhi vibhattimhi antassa lopo ca hoti.
Ko nu tvamasi mārisa.
497, 477.Labhasmāī iṃnaṃ ttha tthaṃ.
Labhaiccetāya dhātuyā ī iṃnaṃ vibhattīnaṃ ttha tthaṃādesā honti, dhātvantassa lopo ca.
Alattha, alatthaṃ.
498, 480.Kusasmā dī cchi.
Kusaiccetāya dhātuyā īvibhattissa cchihoti, dhātvantassa lopo ca.
Akkocchi.
499, 507.Dādhātussa dajjaṃ.
Dāiccetassa dhātussa sabbassa dajjādeso hoti vā.
Dajjāmi, dajjeyya, dadāmi, dadeyya.
500, 486.Vadassa vajjaṃ.
Vadaiccetassa dhātussa sabbassa vajjādeso hoti vā.
Vajjāmi, vajjeyya, vadāmi, vadeyya.
501, 443.Gamissaghammaṃ.
Gamuiccetassa dhātussa sabbassa ghammādeso hoti vā.
Ghammatu. Ghammāhi, ghammāmi.
Vāti kimatthaṃ? Gacchatu, gacchāhi, gacchāmi.
502, 493.Yamhi dā dhā mā ṭhā hā pā mahamathādīnamī.
Yamhi paccaye pare dā dhā mā ṭhā hā pā maha matha iccevamādīnaṃ dhātūnaṃ anto īkāramāpajjate.
Dīyati, dhīyati, mīyati, ṭhīyati, hīyati, pīyati, mahīyati, mathīyati.
503, 485.Yajassādissi.
Yajaiccetassa dhātussa ādissa ikārādeso hoti yapaccaye pare.
Ijjate mayā buddho.
504, 470.Sabbato uṃ iṃsu.
Sabbehi dhātūhi uṃvibhattissa iṃsuādeso hoti.
Upasaṅkamiṃsu , nisīdiṃsu.
505, 482.Jara marānaṃ jīra jiyya miyyā vā.
Jara mara iccetesaṃ dhātūnaṃ jīra jiyya miyyādesā honti vā.
Jīrati, jīranti, jiyyati, jiyyanti, miyyati, miyyanti, marati, maranti.
506, 496.Sabbatthā’ sassādilopo ca.
Sabbattha vibhattipaccayesu asaiccetassa dhātussa ādissa lopo hoti vā.
Siyā, santi, sante, samāno.
Vāti kimatthaṃ? Asi.
507, 501.Asabbadhātuke bhū.
Asasseva dhātussa bhūhoti vā asabbadhātuke.
Bhavissati. Bhavissanti.
Vāti kimatthaṃ? Āsuṃ.
508, 515.Eyyassañāto iyā ñā.
Eyyassa vibhattissa ñāiccetāya dhātuyā parassa iyā ñāādesā honti vā.
Jāniyā, jaññā.
Vāti kimatthaṃ? Jāneyya.
509, 516.Nāssa lopo yakārattaṃ.
Ñāiccetāya dhātuyā parassa nāpaccayassa lopo hoti vā, yakārattañca.
Jaññā, nāyati.
Vāti kimatthaṃ? Jānāti.
510, 487.Lopañcettamakāro.
Akārapaccayo lopamāpajjate, ettañca hoti vā.
Vajjemi, vademi, vajjāmi, vadāmi.
511, 521.Uttamokāro.
Okārapaccayo uttamāpajjate vā.
Kurute, karoti.
Okāroti kimatthaṃ? Hoti.
512, 522.Karassākāro ca.
Karaiccetassa dhātussa akāro uttamāpajjate vā.
Kurute, taroti, tubbanti, kayirati.
Karasseti kimatthaṃ? Sarati, marati.
513, 435.O ava sare.
Okārassa dhātvantassa sare pare avādeso hoti.
Cavati. Bhavati.
Oti kimatthaṃ? Jayati.
514, 491.E aya.
Ekārassa dhātvantassa sare pare ayādeso hoti.
Nayati, jayati.
515, 541.Teāvāyā kārite.
Te o eiccete āva āyādese pāpuṇanti kārite.
Lāveti, nāyeti.
Yogavibhāgena aññasmimpi ekārassa āyādeso hoti. Gāyati, gāyanti.
516, 466.Ikārāgamo asabbadhātukamhi.
Sabbasmiṃ asabbadhātukamhi ikārāgamo hoti.
Gamissati, karissati, labhissati, pacissati.
Asabbadhātukamhīti kimatthaṃ? Gacchati, karoti, labhati, pacati.
517, 488.Kvaci dhātuvibhattipaccayānaṃ dīgha viparītādesalopāgamā ca.
Idha ākhyāte aniddiṭṭhesu sādhanesu kvaci dhātuvibhattipaccayānaṃ dīghaviparītādesalopāgamaiccetāni kāriyāni jinavacanānurūpāni kātabbāni.
Jāyati , kareyya, jāniyā, siyā, kare, gacche, jaññā, vakkhetha, dakkhetha, dicchati, agacchi, agacchuṃ, ahosi, ahesuṃ iccevamādīni aññānipi sādhanāni yojetabbāni.
518, 446.Attanopadāni parassapadattaṃ.
Attanopadāni kvaci parassapadattamāpajjante.
Vuccati, labbhati, paccati.
Kvacīti kimatthaṃ? Karīyate, labbhate, paccate.
519, 457.Akārāgamo hiyyattanīajjatanīkālātipattīsu.
Kvaci akārāgamo hoti hiyyattanī ajjatanīkālātipattiiccetāsu vibhattīsu.
Agamā, agamī, agamissā.
Kvacīti kimatthaṃ? Gamā, gamī, gamissā.
520, 502.Brūto ī timhi.
Brūiccetāya dhātuyā īkārāgamo hoti timhi vibhattimhi.
Bravīti.
521, 425.Dhātussantolopo’nekasarassa.
Dhātussa anto kvaci lopo hoti anekasarassa.
Gacchati, sarati, marati.
Anekasarasseti kimatthaṃ? Pāti, yāti, vāti.
Kvacīti kimatthaṃ? Mahīyati, mathīyati.
522, 476.Isuyamūnamanto ccho vā.
Isu yamu iccetesaṃ dhātūnaṃ anto ccho hoti vā. Icchati, niyacchati.
Vāti kimatthaṃ? Esati, niyamati.
523, 526.Kāritānaṃ ṇo lopaṃ.
Kāritaiccetesaṃ paccayānaṃ ṇo lopamāpajjate.
Kāreti, kārayati, kārāpeti, kārāpayati.
Sāsanatthaṃ samuddiṭṭhaṃ, mayākhyātaṃ samāsato;
Sakaṃ buddhivisesena, cintayantu vicakkhaṇā.
Iti ākhyātakappe catuttho kaṇḍo.
Ākhyātakappo niṭṭhito.